Over slagvelden en vredespaden – Ontdekkingstocht door het Land van Bastenaken

Het Ardennenoffensief, de ultieme confrontatie van de Tweede Wereldoorlog in België, vond plaats van 16 december 1944 tot 28 januari 1945. Tijdens deze periode waren Bastenaken en omgeving het strijdtoneel voor verschrikkelijke gevechten. Het belangrijkste plein in Bastenaken is vernoemd naar generaal McAuliffe, die het lef had “Nuts!” (Loop naar de hel!) te antwoorden toen de Duitse generaal hem tot de overgave van zijn troepen dwong. De Duitsers namen de 101e Luchtlandingsdivisie vervolgens zwaar onder vuur, maar de Amerikanen wisten de Duitse aanvallen af te slaan tot ze ontzet werden door de Amerikaanse 4e Infanteriedivisie. Een Sherman tank van de 11e Pantserdivisie – ook wel Thunderbolt-divisie genoemd – die op 30 december 1944 werd uitgeschakeld, is opgesteld op de hoek van het plein naast het borstbeeld van generaal McAuliffe. Place McAuliffe – 6600 Bastogne

Het oorlogsmonument “Mardasson” dat in 1950 werd ingehuldigd, is een groot gebouw in de vorm van een ster. Het is een eerbetoon van de Belgische bevolking aan de 76.890 Amerikaanse soldaten die sneuvelden, verdwenen of gewond werden tijdens de Slag om de Ardennen. Je kan het monument beklimmen en van het prachtige panorama over de streek genieten. Op de kroonlijst van het gedenkteken zijn de namen van alle staten van de Verenigde Staten aangebracht. De crypte aan de voet van het gebouw bevat 3 altaren: een katholiek, een protestants en een joods. Gratis toegang. Het Bastogne War Museum bevindt zich eveneens op de Mardassonheuvel en werd in 2014 volledig gerenoveerd. Het museum stelt een parcours voor dat bestaat uit interactieve scènes die een levendige voorstelling zijn van de sleutelmomenten van de Slag om de Ardennen. De bezoekers kunnen op een realistische manier het dagelijkse leven van de soldaten herbeleven. Het museum bezit ook een rijke collectie authentieke voorwerpen die uit deze periode dateren en die door veteranen werden geschonken. Betalende ingang. Colline du Mardasson 5 – 6600 Bastogne 061/21 02 20 – www.bastognewarmuseum.be

Een fijne uitstap voor jong en oud! Dit levend(ig)e Wolmuseum stelt je een bezoek in drie stappen voor. Je bezoekt eerst het dierenpark met 25 verschillende soorten wolproducerende diersoorten. Vervolgens ontdek je de verschillende fasen van de wolbewerking, zowel van de hedendaagse methode als van het proces dat dateert van het begin van de 20e eeuw. Tot slot ga je terug in de tijd en word je meegevoerd naar een huis dat volledig in de stijl van toen is heropgebouwd. Er is ook een aangenaam terras, een speelplein en een restaurant. Open van april tot oktober. Bizory 5 – 6600 Bastogne – 061/21 75 08 – www.animalaine.be

Het Bois de la Paix of Bos van de Vrede is 3 hectare groot. De 4.000 bomen die er geplant werden, vormen, vanuit de lucht gezien, het logo van UNICEF: een moeder met kind als symbool van de universele tederheid. Het bos werd aangelegd naar aanleiding van de 50ste verjaardag van de Slag om de Ardennen en is opgedragen aan de Belgische strijders en burgers en aan de geallieerde soldaten die voor de vrijheid van België hebben gevochten. Elke Amerikaanse veteraan die naar het slagveld terugkeert, mag aan de voet van een boom een plaat aanbrengen met zijn naam en die van zijn eenheid. Dit prachtige bos straalt een bijzondere rust uit. Tussen Mardasson en Bizory (met pijlen aangegeven) – 6600 Bastogne

Keer vanaf het Bois de la Paix (Bos van de Vrede) terug naar de weg die naar Foy leidt. Op het kruispunt met het RAVeL-pad bevindt zich het monument ter ere van Easy Company, de eenheid die tijdens de Tweede Wereldoorlog een heroïsche rol speelde. Easy Company was de 5e compagnie van het 506e infanterieregiment parachutisten van de Amerikaanse 101e Luchtlandingsdivisie. Tijdens de Slag om de Ardennen vocht deze compagnie in extreme, winterse omstandigheden een maand lang in het Bois Jacques en verhinderde dat de Duitse troepen Bastenaken bereikten. Slechts 63 van de 240 manschappen overleefden de strijd. Sporen van de gevechten zijn nog steeds zichtbaar, zowel op sommige huizen in Foy als in het Bois Jacques waar de “schuttersputjes” of “mangaten” de tand des tijd hebben doorstaan. Easy Company werd onsterfelijk gemaakt door het boek Band of Brothers van Stephen Ambrose, dat tot een televisieserie werd herwerkt en door Steven Spielberg en Tom Hanks werd geproduceerd. Bois Jacques – op de weg tussen Foy en Bizory – 6600 Bastogne

Het verlies aan manschappen aan Duitse zijde was eveneens zwaar. Op deze militaire begraafplaats bevinden zich 6.807 graven van Duitse soldaten die tijdens de Tweede Wereldoorlog gesneuveld zijn. Het jongste slachtoffer was amper 17 jaar oud. Recogne – 6600 Bastogne

Het lijkt alsof de tijd stil is blijven staan in het oude gehucht Bethomont. Eens voorbij de nieuwe gebouwen daal je af naar een dal, waar de huizen een klein amfitheater vormen. In de dorpskern bevindt zich ook een steen die zou dateren uit de tijd van de druïden. Er is bovendien een aangename picknickzone. Bethomont – 6687 Bertogne Verlaat dan Bethomont en volg de hoofdweg tot Sprimont (6680 Sainte-Ode). Neem in Sprimont de Route du Laval die door deze mooie vallei slingert. Je komt dan voorbij de visgronden van Wachirock, waar je kan hengelen en lekker eten (www.wachirock.be ). Nadien ga je verder richting Rechimont.

Ook al was het Land van Bastenaken het toneel van tragische gevechten, het is eveneens een groene en vredige streek waar je prachtige wandelingen kunt maken. Wanneer je dit circuit volgt, kan je kuieren langs kleine, geheime wegen. Neem je tijd en aarzel niet om hier en daar halt te houden en van het landschap te genieten! In de streek zijn er ook tal van wandel- en fietspaden (zie speciale bijlage).

De vijf gemeenten van het Land van Bastenaken – Bastenaken, Bertogne, Fauvillers, Sainte-Ode en Vaux-sur-Sûre – nodigen je uit om op je fiets te stappen of je wandelschoenen aan te trekken en op verkenning te gaan langs de landelijke wegen, ver, heel ver van de stress in de stad. De routes van de fiets- en wandeltochten voor zowel zondagswandelaars, gezinnen en sportfanaten, zijn verkrijgbaar bij de plaatselijke VVV’s waarvan je hier de gegevens vindt: www.sainte-ode-tourisme.be, www.bertogne-tourisme.be, www.fauvillers-tourisme.be, www.bastogne-tourisme.be, www.vaux-sur-sure-tourisme.be. Je kan ook een elektrische fiets van EC Bike huren bij Relais Ardenne-e-Bike via hun website www.ardenne-e-bike.be. Andere formule is dat jij het traject per fiets aflegt en dat jouw bagage intussen naar de volgende bestemming wordt verstuurd. Deze service wordt verleend door de logementen waar je verblijft (contact@gta.be).

Breng in het dorpje Rechimont beslist een bezoek aan Champimont dat alle mogelijke informatie verstrekt over paddenstoelen. De realistische schaalmodellen zijn tentoongesteld in een natuurlijk, in scène gezet decor waardoor je deze mysterieuze wereld van heel dichtbij kunt bewonderen. Je kan ook de kweekruimte van de oesterzwammen bezoeken. Individueel bezoek in je eigen tempo of een begeleid bezoek in het gezelschap van een mycoloog voor groepen na afspraak. Rechimont 2 – 6680 Sainte-Ode – 061/68 81 18 – www.champimont.be

Geniet van een heerlijke maaltijd in dit restaurant op de boerderij. De familie Octave speelt een voortrekkersrol in het landelijke toerisme en heeft op het gebied van restauratie naam gemaakt. Zij stellen u frequent wisselende streekmenu’s voor op basis van regionale producten. Zij hebben eveneens 3 gites ter beschikking waar het aangenaam toeven is. Rechimont 2 – 6680 Sainte-Ode – 061/68 81 18

Sainte-Ode was de eerste Waalse gemeente waar in 1999 een windmolenpark werd geïnstalleerd. Intussen zijn de zes oorspronkelijke windmolens aangevuld met zes nieuwe windturbines. Je kan met de wagen tot aan de voet van de windmolens rijden om deze reuzen die kinetische windenergie omzetten in elektriciteit,van dichtbij te bekijken. Zowel de binnen- als buitenzijde van de molen kunnen bezocht worden onder begeleiding van een gids. Achteraf volgt er nog een projectie over de montage van de windmolens. Uniek in België! (De gondel bovenaan in de molen kan niet worden bezocht.) Voor groepen of gezinnen, uitsluitend na afspraak op 0479/87 15 77. Na dit bezoek daal je terug af naar Rechimont en volg je opnieuw het circuit dat door de vallei van de Laval loopt richting Morhet. Rechimont – 6680 Sainte-Ode

Tijdens de oorlog 1914-1918 werd het dorpje Rosières platgebrand en werd een groot aantal dorpelingen door de Duitsers vermoord. De inwoners van Vaux-lez-Rosières, de vroegere naam van Vaux-sur-Sûre, riepen de Heilige Maagd aan opdat zij hen zou beschermen en hen een bloedbad zou besparen. Hun bede werd verhoord waarop ze besloten een blijvend monument op te richten ter ere van de Maagd Maria. In januari 1916 besliste Abt Jacques om dit project te realiseren en liet de grot van Lourdes gedeeltelijk reproduceren. In de onmiddellijke omgeving van de grot zijn er ook nog veertien statiën met bronzen beelden die samen een kruisweg vormen. Vanaf de grot vertrek je nu richting Sûre en nadien Cobreville. Op de weg naar Remoiville passeer je een aantal mooie dorpjes. Rue du Wez – 6640 Vaux-sur-Sûre

Bij de kerk van Remoiville volg je de weg die zachtjes naar beneden loopt. Aan je rechterzijde zie je dan, lagergelegen dan de kerk, een piepkleine kapel in roze baksteen en een fontein. In een nis in de kapel bevindt zich het beeld van Sainte Larme. De fijne waterstraal die uit de bron aan de voet van het beeld opborrelt, wordt omwille van zijn helende krachten gebruikt bij oogaandoeningen. Remoiville – 6640 Vaux-sur-Sûre

Halfweg tussen Remoiville en Hollange kruis je de oude tramlijn die Marche en Aarlen met elkaar verbond en die de langste van België was (ongeveer 80 km). Deze lijn werd aangelegd in 1894. De reis met de stoomtram tussen de twee steden duurde 6 uur. In 1934 werd er geopteerd voor met diesel aangedreven voertuigen waardoor de reistijd gehalveerd werd tot 3 uur. Deze streektram was het enige openbare vervoersmiddel in de regio, maar was ook veel meer dan dat: het was een ontmoetings- en informatieplaats die een belangrijke rol speelde in het landelijke leven. De tram reed voor het laatst in de jaren 1960. Dit is de perfecte plek om je wagen achter te laten en te voet of met de fiets een stuk van deze oude streektramlijn te verkennen. In de buurt van sommige bruggen en oude stations, van Sainlez tot Wisembach, kan je op de didactische panelen “La mémoire du tram” (De herinneringen van de tram) lezen, gebaseerd op kaarten, historische documenten, foto’s en getuigenissen. Je kan er nog meer over te weten komen via de audiocommentaren op de site van het Natuurpark Haute-Sûre Forêt van Anlier, www.parcnaturel.be rubriek “Activités/Découverte” (Activiteiten/Ontdekking). (uitsluitend in het Frans)

De watermolen van Hollange dateert van bijna zes eeuwen geleden en is nog altijd in volle bedrijf. Hij is een uitzonderlijke, levendige getuige van het Ardense artisanale erfgoed. De molen die nog steeds werkt, beschikt over twee hydraulische energiebronnen die gevoed worden door een waterloop (irrigatiekanaal) van 900 meter lang, een aftakking van de rivier Strange. Vijfentwintig jaar geleden werd de molen uitgebreid met een artisanale bakkerij zodat aan de klanten producten met een uitzonderlijk hoge voedingswaarde konden worden aangeboden: meel, op steen gebakken brood, vlokken, bieren,… bereid volgens de oudste Ardense tradities. Open vanaf woensdag tot zaterdag. Rue de Chaumont 5 – 6637 Hollange (Fauvillers) – 061/26 68 76 Ga na het bezoek aan de molen terug naar het vertrekpunt in Bastenaken via de nabijgelegen N4.