Waterloo ! Waterloo ! Waterloo ! Morne plaine !
Comme une onde qui bout dans une urne trop pleine,
Dans son cirque de bois, de coteaux, de vallons,
La pâle mort mêlait les sombres bataillons.
Deze eerste regels van "(Les) Châtiments" zijn van de hand van Victor Hugo. Hij woonde in Waterloo van mei tot juli 1861 om te genieten van de omgeving. Dit gedicht kende een groot succes in 1870, na het einde van het Tweede Keizerrijk. Met Victor Hugo is de literatuur uitgegroeid tot de echte Franse herdenkingsplaats van de veldslag.
De zuil Victor Hugo is gelegen in de buurt van het Franse monument van de gewonde Adelaar, dat ingehuldigd werd op 28 juni 1904 en gewijd werd “Aan de laatste strijders van het Grote Leger”. Deze Franse monumenten liggen ook dicht bij de boerderij van La Belle Alliance, Napoleons laatste oorlogscommandocentrum.