Monument commémoratif du Vieux Sart

In het begin van de eerste wereldoorlog vermeden de Duitse troepen, die optrokken naar Liège, door de vallei van de Vesdre en de grote invalswegen doorheen het open en kwetsbare plateau van Herve te trekken. Ze kozen een alternatieve route via Soiron, Olne, Saint Hadelin, Magnée et Romsée alvorens zich te storten op de stad Liège.

Ze passeerden Olne op 5 augustus 1914, maar worden onmiddellijk geraakt door een granaat die vanaf het Fort van Fléron op hen wordt afgeschoten.

Ervan overtuigd dat de inwoners van Olne hen hadden verraden, executeerden ze ten voorbeeld de gemeentesecretaris en de vicaris van Olne.

Ze trokken verder en kwamen aan bij Saint Hadelin en aan de voet van de 'route du Rafhay' worden ze opnieuw bestookt vanuit de forten van Fléron en Chaudfontaine.

De Duitse troepen vluchten naar het gehucht 'Neuville' en trachten via de landwegels over Fawaux, Riessonsart, Les Heids om over de 'chemin de la Carrière' naar Magnée te geraken. Ze werden echter scherp in de gaten gehouden door enkele verkenners die in de klokkentoren van de kerk van Magnée verborgen zaten !

Ervan overtuigd dat het de bevolking was die hen verraadde, namen ze 45 inwoners van Saint-Hadelin gevangen en executeerden hen. 24 van hen werden samengedreven op het gehucht 'Vieux Sart' - op de plaats waar er nu een gedenkteken staat.

Andere 'Olnois' worden gefusilleerd op 'les Heids'.
Een laatste man wordt opgedragen om met een tiental andere gijzelaars mee de Duitse kanonnen naar Romsée te duwen, waar ze koudweg worden neergekogeld op de plek genoemd 'Soxhluse'.

In totaal 65 onschuldige burgers vinden de dood op het grondgebied van Olne op 5 en 6 augustus 1914 - waarvan 57 inwoners van Olne zelf.

Verschillende plaatsen in onze gemeente herinneren ons nog vandaag aan die gebeurtenissen...

Eerst is er het gedenkteken aan de hoofdingang van het gemeentehuis - links en rechts daarvan hangen de namen van de Olnoise slachtoffers.
Een monument opgericht in 1920 door de pastoor Fossoul eert de gemeentesecretaris M. Pondcuir en de vicaris van de kerk.
In Faweux is er een gedenkteken tegenover de school voor verschillende slachtoffers, waaronder de onderwijzer.
Er staat ook een gedenksteen op 'les Heids', maar het grootste momument staat op 'le Vieux Sart', gekapt in 1934 door de steenhouwer Hoffer in Franse steen (uit de regio van Baune), te ere van de 57 Olnoise doden. Het monument toont een personage liggend onder een kruis omgeven door vlammen waaruit de buste van Christus verrijst...


De gemeente Olne laat het monument restaureren voor de 100-ste verjaardag van het begin van WOI in de gemeente Olne...