Le sentier des Terrasses (Les Coteaux de la Citadelle)

Het prachtige gebouw op het kruispunt van de Rue Pierreuse en de Rue du Palais is tussen 1634 en 1657 opgetrokken. Het was de zetel van de commanderij van Sint-Andreas van de Duitse Orde van de stad Luik. De terrassen achter het gebouw behoorden eveneens tot het eigendom. De ridders van de Duitse Orde vestigden zich in de dertiende eeuw in Luik. Naast de veroveringen van de Duitse Orde in het oosten van Europa, die de geschiedenis hebben getekend, waren in onze contreien ook hun commanderijen aanwezig. In die gebouwen werden vermogens beheerd, waaronder parochies en de kerken ervan, die een ware bron van inkomsten voor de Orde waren. In Luik zorgde de commanderij voor de kerken van Sint-Gangulfus en Sint-Andreas. Bijzonderheid in Luik: aan het hoofd van de commanderij van Luik stond een priester die de titel van grootpastor droeg.

Via een doorgang in de woning met huisnummer 38 in de Rue Pierreuse bereik je het terrassenpad. De ingang is verfraaid met een kunstwerk van Roland Breucker dat een aantal groenten voorstelt. Boven aan de drie eerste trapdelen tref je een halfkoepel in de muur aan. Daar begint de toegangsweg tot het miniemenklooster. Die ruimte, de portiersloge genaamd, deed waarschijnlijk dienst als kapel. Boven de ingang staat het opschrift Charitas, dat verwijst naar het devies van de miniemen. De werkzaamheden die opnieuw voor de toegang tot het klooster hebben gezorgd, waaronder de toegang via het huis, vonden begin jaren 2000 dankzij Europese subsidies (Feder) plaats.

Wanneer je boven aankomt, loopt de trap verder langs stevige muren. Het zijn de overblijfselen van de kerk van het miniemenklooster. Van dat klooster blijft haast niets meer over. Het werd tijdens de Revolutie opgeëist en vervolgens verkocht. Vandaag is het versnipperd in verschillende eigendommen. Toch zijn er nog meerdere overblijfselen van te zien. Zo is er bijvoorbeeld die lange gevel achter de loopbrug, waarop de vermelding Charitas staat, net als boven de ingang van de portiersloge.

De orde wilde zichzelf voorstellen als de meest bescheiden orde, vandaar de naam ‘miniemen’, en werd in de vijftiende eeuw gesticht door Sint-Franciscus van Paola. De miniemen, die vanaf de zeventiende eeuw in Luik aanwezig waren, legden zich een eeuwigdurende vasten op. Dat betekende dat ze geen vlees, eieren, boter of kaas mochten eten. Het klooster werd in de zeventiende eeuw gebouwd en de kerk was in het begin van de achttiende eeuw afgewerkt. Nadat het klooster tijdens de Revolutie werd opgeëist, werd het verlaten en vervolgens in 1798 verkocht.

De terrassen, die zich uitstrekken tussen het lager gelegen stadsgedeelte en de overblijfselen van het miniemenklooster, waren in het bezit van de miniemen en van de ridders van de Duitse Orde. Het uitzicht vanop die plek heeft reizigers al altijd verwonderd. Zo beschrijft Saumery (1690-1767) in zijn werk Les délices du pays de Liège het uitzicht als volgt: Vanop die terrassen, die verschillende uitzichten bieden, ontdek je de stad, het valleitje, de rivier en talloze bergen en mooie landschappen in het oosten, het zuiden en het westen. Ook vandaag nog bieden die terrassen een uniek uitzicht over de stad en de hele vallei.

Die zogenaamde toren van de "Vieux-Joncs" was eigendom van de Commanderij van de Duitse Orde van Luik. Het is een van de oudste burgerlijke gebouwen van de stad. Het onderste gedeelte zou immers van voor 1423 dateren. Het bovenste gedeelte zou zestiende-eeuws zijn. Dit paviljoen werd door de grootpastor als werkvertrek gebruikt. De naam "Vieux-Joncs" verwijst op zijn beurt naar de landcommanderij Alden Biesen (Oudnederlands voor "oude biezen") die de hoofdzetel was van de balije Biesen waarvan de Luikse commanderij afhankelijk was.

In het verlengde van de terrassen ligt het bos van de minderbroeders, dat zijn naam dankt aan de orde die in het lager gelegen klooster leefde. De verrassende bosrijke ruimte contrasteert met de terrassen ernaast. Naast talloze planten zoals daslook, witte dovenetel en look-zonder-look bevat deze plek ook heel wat interessante bomen zoals magnolia’s, catalpa’s, kastanjebomen, esdoorns en fraxinussen.

De naam van deze doodlopende straat verwijst naar de orde van de ursulinen. Het zeventiende-eeuwse klooster van die orde is nog gedeeltelijk zichtbaar aan de voet van de Montagne de Bueren. Deze doodlopende straat lijkt wel een klein doolhof met steegjes die evenwijdig lopen met de Montagne de Bueren en waarlangs je de citadelheuvel kan beklimmen. Omheiningsmuren, steunmuren en woningen getuigen er van bouwwerken uit het verleden.

Meerdere prachtige vakwerkgevels in het onderste gedeelte van de Impasse des Ursulines zijn kenmerkend voor deze bouwtechniek. Ze zijn afkomstig van een voormalig poststation dat in de Rue Saint-Jean-Baptiste stond. De gevel werd in de jaren zeventig op deze plaats heropgebouwd met de bedoeling om er een openluchtmuseum van de architectuur te openen. Vlakbij die vakwerkgevels is op een andere gevel een mooie gevelsteen met een posthoorn te bewonderen. De gehamerde steen daarnaast zou volgens de plaatselijke geschiedenis het blazoen van de familie Von Thurn und Tassis (verbasterd door Tour & Taxis) gedragen hebben, een beroemde familie die een belangrijke postdienst in Europa oprichtte.

Het voormalige begijnhof van de Heilige Geest, dat vandaag een brasserie herbergt, dankt zijn naam aan de oprichter ervan. Een steen in een van de muren leert ons dat het in 1614 werd gebouwd op initiatief van burgemeester Philippe le Rousseau, bijgenaamd de Heilige Geest, en zijn echtgenote. Die bijnaam zou afkomstig zijn van de gevelsteen met de Heilige Geest op een huis van de familie. Het begijnhof is overgekocht door de stad en in de tweede helft van de twintigste eeuw gerestaureerd. Het architectuurmuseum was er gedurende een korte periode in gevestigd. Talloze architecturale elementen uit alle uithoeken van de stad die de terrassen versieren, getuigen nog van de aanwezigheid van het museum.