Door Wonck en Bassenge

Deze kerk heeft een romaanse en neo-romaanse bouwstijl. De toren, opgetrokken uit vuursteen, werd in de 12de eeuw op de plaats van een voormalige Romeinse villa daterend uit de 1ste eeuw. Het schip is opgetrokken uit tufsteen. Het werd gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog en herbouwd in 1950.

Een paar worden over de architectuur… Deze vierhoekige boerderij is opgetrokken uit baksteen, bedekt met een okerkleurige kalk, kalksteen en vuursteen en omringd een geplaveide binnenplaats. Via een korfvormige poort kom je op de binnenplaats; de centrale sluitsteen draagt het gehamerde wapenschild van een abt van St-Jacques. Rechts van het voorportaal bevindt zich de woning. Deze grote woning is gebouwd op een basis van vuursteen met daarop een vlakke kalkstenen band. Een kalkstenen plaat met een gehamerd wapenschild, gedateerd 1734, is in de voorgevel aangebracht.

Dit kruis is van smeedijzer gemaakt en heeft de vorm van een anker van een schip. Dit symboliseert geloof, hoop en naastenliefde. Het maakt deel uit van het Klein Volkserfgoed van Bassenge (n°67) en werd in 2021 gerestaureerd.

In het midden van het kerkhof staat de Kapel van Vî Mosti. Het wordt ook de Kapel van zielen genoemd. In het verleden stond hier de oude dorpskerk. De eerste kerk in Bassenge werd midden op het kerkhof gebouwd. In de 18e eeuw werd de huidige kerk, gelegen in de Rue de la Paille, gebouwd door de abt van St-Jacques om de eerste kerk te vervangen. Het schip en de doopvont van de “Vî Mosti” werden vernietigd, maar kort daarna, in 1744, werd er een kapel herbouwd op de plaats van het koor van de eerste kerk, waarvan een deel van de noordelijke muur overbleef. Een eeuw lang had Bassenge dus twee religieuze gebouwen, waarvan dit gebouw het belangrijkste was. Pas in 1844 nam de huidige kerk de plaats in van de eerste, die in de loop der jaren in verval was geraakt. De kapel werd gerestaureerd tussen 1984 en 1991. Tijdens de restauratie werden archeologische opgravingen uitgevoerd en twee stenen sarcofagen gevonden. Zoals je kunt zien, is de “Vî Mosti”-kapel opgetrokken uit vuursteen en tufsteen. Het bakstenen portaal werd in 1860 toegevoegd. De inscriptie "1744" boven de deur, bestaat uit hergebruikt kalksteen.

Er zijn twee versies van het verhaal van het Colas-kruis: Een jongeman uit Wonck had een jonge vrouw uit Valmeer verleid. Zijn geluk wekte de jaloezie van de Vlaamse jongemannen. Ze wachtten de Wonckse man hier op, sloegen hem neer en lieten hem voor dood achter. De tweede versie vertelt dat Nicolas Frenaye, kapitein van Wonck, hier op 9 juni 1656 werd vermoord. In 1991 kreeg Jean-Pierre Detrez subsidies van het Waalse Gewest om dit kruis te restaureren. Henri Hardy, een steenhouwer, restaureerde het kruis en slaagde erin om de tekst te lezen die in de steen was gekerfd. De tekst vertelt hoe Nicolas Frenaye, kapitein van Wonck, hier op 9 juni 1656 werd gedood. De positie van kapitein was heel belangrijk. Hij was kapitein van de schutterij die de eigendommen en de inwoners van Wonck verdedigde. Waarom dan de naam “Croix Colas”? Nicolas in het Waals is colas, dus “li creûh d'à colas” betekent “Nicolas' kruis”.

Deze grotten werden uitgegraven voor de ontginning van tufsteen en ze werden gebruikt als schuilplaats tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze hebben een oppervlakte van meer dan 10.000 vierkante meter. De grotten worden nu gebruikt voor de champignonteelt en zijn een magische en atypische plek voor de kerstmarkt in december.

In de kapel staat de volgende inscriptie : "Vierge Des Pauvres Protégez La Paroisse" wat betekent « Maagd Der Armen Beschermt U De Parochie ».