Heilige huisjes: mythes en legenden. Fietsroute Alden Biesen, Martenslinde, Eigenbilzen, Hees, Rosmeer, Grote-Spouwen

Het indrukwekkende poortgebouw van Alden Biesen was de vroegere hoofdingang van het domein. De poorttoren kijkt uit op Maastricht. In de aansluitende trompetterwoning logeerde de poortwachter. Het apostelhuis aan de andere kant was in 1719-1720 door landcommandeur Schönborn bedoeld als verblijfplaats voor twaalf behoeftigen uit de omgeving. Die functie heeft het evenwel nooit vervuld.

Deze kerk werd gesticht door de abdij van Munsterbilzen. Het TIENDERECHT was deels in handen van de abdij en deels in die van de commanderij van Alden Biesen. Enkel het gotische koor (ca. 1400) van de oude kerk bleef bewaard. De rest werd gebouwd eind 19de eeuw – begin 20ste eeuw. Oorspronkelijk was de neogotische kerk binnenin kleurrijk beschilderd. Hiervan rest enkel het Verrijzenistafereel boven de scheiboog en de schilderingen op het spitstongewelf. De parochiekerk is toegewijd aan Sint-Martinus van Tours, ook wel Sint-Maarten genoemd. Hij is één van de meest populaire heiligen in het Westen. Zijn feestdag wordt gevierd op 11 november. Op verschillende plaatsen in Vlaanderen wordt Sint-Maarten gevierd als een kinderfeest. Kinderen maken dan lampions uit uitgeholde rapen, kalebassen, knollen... en gaan van deur tot deur voor snoep. HET TIENDERECHT Het 'tiende' was een vorm van sociale belasting tijdens de Middeleeuwen waarbij men een tiende van de oogst moest afstaan. Een derde ging naar het levensonderhoud van de priester, een derde ging naar de armenzorg en een derde ging naar de parochiekerk. Deze tienden werden na inning opgeslagen in een 'tiendschuur' zoals deze van de landcommanderij van Alden Biesen.

Dit café is een verbouwde vierkantshoeve in landelijke stijl. Het ligt vlakbij LandcommanderijAlden Biesen. Aanrader is het mooie tuinterras waar je heerlijk kunt genieten van het zonnetje. Tel: +32 89 41 61 49 Website: www.degoudentak.be Email: valentinpeters@hotmail.com

Dit is knooppunt 67 in de regio Limburg. Ontdek je een probleem op het knooppuntennetwerk, bel naar +32 (0) 800 96 96 7.

Deze kleurrijke, neogotische kerk werd gebouwd aan het begin van de 20ste eeuw. De toren is veel ouder. Hij is gebouwd in MERGELSTEEN. Het lichte interieur van de kerk werd onlangs helemaal gerestaureerd en bevat enkele pronkstukken zoals de eikenhouten preekstoel waarvan de kuip wordt gedragen door een vrouw met een kruis en een kelk in de hand. Zij symboliseert 'de hoop'. De glasramen in het koor en de dwarsbeuken beelden verschillende verhalen en thema's uit, zoals: Adam en Eva in het Aards Paradijs, musicerende engelen, de geboorte van Jezus met de Drie Wijzen en de herders, de kruisiging van Christus en de boodschap van de engel Gabriël aan Maria. Het houten beeld van Sint-Ursula, de patroonheilige van de kerk, dateert uit de 17de eeuw. Zij was volgens de legende de dochter van een christelijke koning. Nadat ze werd uitgehuwelijkt aan een heidense prins, sloeg ze samen met maar liefst elfduizend andere maagden op de vlucht. Onderweg vielen de maagden in de handen van de Hunnen en samen met haar lotgenoten werd Ursula doorboord met pijlen. Daarom wordt Ursula vaak afgebeeld met één of meerdere pijlen in haar handen, haar hals of in de borst. Ze is de patroonheilige van onder meer jonge meisjes, schoolkinderen en leraressen. De kerk is lid van Stichting Open Kerken. Openingsuren: 1 april t.e.m. 31 oktober: elke dag: 9u - 18u 1 november t.e.m. 31 maart: elke dag: 9u - 16u

Op deze plaats staat al eeuwenlang een kapelletje. Het is gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en vormt samen met de twee enorme kastanjebomen een herkenningspunt in het glooiende landschap. Heel wat koppeltjes lieten hun initialen achter aan weerszijde van de deur.

Dit is knooppunt 66 in de regio Limburg. Ontdek je een probleem op het knooppuntennetwerk, bel naar +32 (0) 800 96 96 7

Dit is knooppunt 90 in de regio Limburg. Ontdek je een probleem op het knooppuntennetwerk, bel naar +32 (0) 800 96 96 7

Om de fietskluis te bereiken, volg je vanaf knooppunt 90 in de richting van knooppunt 124 tot in het centrum van Hees. Nadien keer je terug naar knooppunt 90. De oude kerk van Hees verkeerde al sinds de jaren 70 ernstig in verval. Enkel de 14de eeuwse toren en een deel van de zijbeuk zijn bewaard. Na een lange periode van leegstand, kreeg de kerk een nieuwe functie als fietskluis. Je kan hier als fietstoerist overnachten in één van de twee kampeerhutten. Op het gelijkvloers is een ontmoetingsruimte voor de buurt ingericht. De nabijgelegen pastorij is samen met de pastorijtuin en het kerkhof beschermd als dorpsgezicht.Auteur: Stichting Open KerkenMeer informatie

In de jaren 50 en 60 legden archeologen, waaronder de plaatselijke schoolmeester Guillaume Victor Lux, als medewerker van de Nationale Dienst voor Opgravingen van België, hier de resten van een Romeinse villa bloot. In het puin van deze villa troffen ze een MEROVINGISCH grafveld aan, waarvan maar liefst 120 graven onderzocht werden: 43 mannen, 44 vrouwen, 18 kinderen en 35 geplunderde graven. De doden werden begraven met hun voeten richting het oosten. In de graven werden ook enkele grafgiften aangetroffen (potten, munten, wapens, kralen, spelden). De mooiste vondst was 'de fibula van Rosmeer' of een mantelspeld uit 18 karaats goud versierd met een kruis. DE MEROVINGEN De Merovingen waren een dynastie van Frankische koningen die tussen de 5de en de 6de eeuw over delen van België, Frankrijk en Duitsland regeerden. In 496 liet koning Chlodovech zich dopen en begon het Christendom aan een opmars in het Merovingische rijk.De graven in Rosmeer dateren uit de zesde en zevende eeuw. Het meegeven van grafgiften is een heidens ritueel dat bij de pas bekeerde Merovingers nog niet helemaal verdwenen was.

Aan de Bertiliabron werd vroeger Rosmerta vereerd, de Keltische godin van de vruchtbaarheid en de overvloed. Dit ritueel kreeg in de zevende eeuw een christelijk tintje waarna de bron een gekend bedevaartsoord werd. Sint-Bertilia werd onder meer aanroepen tegen kinderziekten. Talloze bedevaarders legde op de eerste zondag van mei zeven keer de weg af tussen de bron en de kerk. Ze gooiden lapjes stof in de bron. Bleef het lapje drijven, dan werden hun gebeden verhoord. Als het zonk, dan moest men nog eens terug op bedevaart komen. Vlakbij de bron ligt de oude pastorij, sinds 2002 een beschermd monument. Ze werd oorspronkelijk gebouwd in 1620 en bood tijdens de Slag van Lafelt van 1747 onderdak aan Lord Cumberland, zoon van de Engelse koning, en de Franse Prins van Clermont.

Rosmeer is een oude parochie, maar hoe ver haar geschiedenis terug gaat, is ongekend. Het vroegste geschreven document over de parochie is een charter van Hendrik II, bisschop van Luik, uit 1148. De toren van de kerk dateert wellicht uit de 12de eeuw. Waarschijnlijk deed hij eerst dienst als verdedigingstoren. In de toren bevindt zich de grafsteen van de familie de la Brassinne. Bij de restauratie in 2010 werd er eveneens een graftombe gevonden. De rest van de kerk is veel recenter. Na de Eerste Wereldoorlog werd de toenmalige kerk te klein omdat de bevolking bleef aangroeien. Begin jaren 30 werd beslist om een grotere kerk te bouwen. In 2004 kreeg de dwarsbeuk twee nieuwe glasramen. Het ene raam toont Sint-Pieter, de patroonheilige van de parochie. Aan de zuidzijde bevindt zich het glasraam ter ere van de heilige Bertilia. Je herkent er de elementen uit haar levensloop en van haar bedevaart in Rosmeer: het water, de doekjes op het water, de staf, het kinderhoofdje, het Bertiliaputje... De doopvont bestaat uit een laatgotische kuip met 4 koppen en een laat-romaans voetstuk. De vier koppen verwijzen naar de vier windstreken. Zij verbeelden de vier stromen die in het aards paradijs ontsprongen en de wereld vruchtbaar maakten.

In 1220 kreeg de abdij van Hocht (Lanaken) het patronaatsrecht (het recht de pastoor te benoemen) over de kerk. Het gebouw werd doorheen de eeuwen regelmatig hersteld door de abdissen van de abdij die soms ter herinnering het jaartal van de herstellingen lieten aanbrengen. Naast de kerkdeur zie je het jaartal 1727 en het schild van abdis Claire-Scholastika de Warnant. Tijdens de Franse Revolutie verloor de abdij echter haar rechten. Achteraan in de kerk staat een merkwaardig beeld van Sint-Job: het toont een man gezeten op een mesthoop, in diepe ellende verzonken en bedekt met zweren en puisten. Decennia lang werd het beeld vereerd door mensen in nood of lijdend aan huidziekten. Dit 16de eeuwse beeld reisde in 1990 naar Wenen voor een tentoonstelling. Ook het beeld van Christus aan het kruis (1450-1500) in de weekkapel is van grote artistieke waarde. Het kerkhof telt nog enkele 17de eeuwse grafkruisen.

Dit is knooppunt 81 in de regio Limburg. Ontdek je een probleem op het knooppuntennetwerk, bel naar +32 (0) 800 96 96 7

Dit is knooppunt 89 in de regio Limburg. Ontdek je een probleem op het knooppuntennetwerk, bel naar +32 (0) 800 96 96 7.

Een legende ligt aan de oorsprong van de stichting van een kapel in Biesen. Volgens het verhaal woedden er aan het begin van de 13de eeuw hevige twisten in de streek. Onze-Lieve-Vrouw verscheen en vroeg om een kapel voor haar op te richten, waarop de vrede zou wederkeren. Een miraculeus beeld van de H. Maagd en wonderbare genezingen deden de kapel uitgroeien tot een bedevaartsoord. Dit bedehuis werd in 1220 aan de Duitse Orde geschonken. De huidige kerk werd gebouwd in de 17de eeuw en dient nu als parochiekerk voor Rijkhoven. Ze is versierd met enkele opmerkelijke schilderijen van GASPAR DE CRAYER. Op het doek boven het O.-L.-Vrouwaltaar staat een piëta met aan haar voeten de knielende Elisabeth en Franciscus van Assisi. Het andere schilderij toont Sint-Joris, die de standaard krijgt van de aartsengel Michaël. Op de achtergrond gaat hij het gevecht aan met de draak. Ze illustreren de dubbele opdracht van de Duitse Orde: hun zorg als hospitaalorde en hun strijd voor het geloof als ridderorde. Het houten hoofdaltaar is zwart en wit geschilderd, de kleuren van de Duitse Orde. Het rechter zijaltaar is gewijd aan de Heilige Blasius (17de eeuw), aanroepen tegen keelaandoeningen. Hier tegenover staat de koorstoel van de landcommandeur, een eiken zetel, vervaardigd rond 1700.Open Kerk: dagelijks 9u-17u (Winterperiode: vanaf 10u) GASPAR DE CRAYER Gaspar De Crayer (Antwerpen 1584 - Gent 1669) was een kunstschilder uit de Antwerpse school, waartoe ook Pieter Brueghel, Antoon Van Dyck en Rubens behoren. In zijn tijd was hij één van de belangrijkste kunstenaars uit de Zuidelijke Nederlanden. Hij was hofschilder van landvoogd Leopold Willem van Oostenrijk, die tegelijk grootmeester van de Duitse Orde was.

Alden Biesen was een landcommanderij van de DUITSE ORDE. In 1220 ontvingen zij de gronden van Alden Biesen. Dit complex stond aan het hoofd van een lange gordel commanderijen die vanuit Bekkevoort helemaal tot in Bonn reikte. Elke commanderij stond onder het gezag van een Commandeur. Deze moesten dan weer verantwoording afleggen aan hun superieur: de landcommandeur. Deze leidde het complex Alden Biesen. De huidige gebouwen werden opgetrokken van de 16de tot de 18de eeuw. Alden Biesen bleef rijk en machtig tot aan Franse Revolutie wanneer de goederen van de orde in beslag werden genomen en openbaar verkocht werden. De erfgenamen van de toenmalige kopers bewoonden het kasteel tot 1971. Vandaag is Alden Biesen een multifunctioneel cultuurcentrum van de Vlaamse Gemeenschap. Toeristisch onthaalcentrum: 9u-17u (Winterperiode: vanaf 10u) DE DUITSE ORDE De Duitse Orde of Teutoonse Orde, was een geestelijke ridderorde die gesticht werd in 1190 in de tijd van de Kruistochten. De leden waren adellijke ridders die geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid aflegden. Naast geestelijke zorg en liefdadigheid was vooral de strijd tegen de andersgelovigen het ideaal van de orde. De priesters-broeders waren belast met de zielzorg terwijl de ridder-broeders ten strijde trokken. Oorspronkelijk werd de Duitse Orde ingezet in het Heilige Land, maar gaandeweg werd haar werkterrein steeds groter.