In het wiel van Napoleon in Wavre

Dit kasteeltje, omringd door een mooi park van 1,35 hectaren, werd op het einde van de 19e eeuw gebouwd en in 1986 overgegeven aan de Belgische Staat die er het pension van het Koninklijk Atheneum Maurice Carême huisvestte. Daarna wordt het aangekocht door de stad Wavre die er een cultureel centrum van maakt met 3 tentoonstellingszalen op het gelijkvloers, de Historische en Archeologische Kring op de eerste verdieping en het Archeologisch Museum en het Museum van het Lokale Leven op het tweede verdiep.

Op de Place Albert 1er te Limal, staat het standbeeld van Dommel, een merkwaardig werk van de artiest Yves Cauwenberghs. Het standbeeld werd op 3 oktober 2002 ingehuldigd als eerbetoon aan Dupa, de vader van de bekende hond. Hij heeft meer dan 30 jaar in dit dorp gewoond.

Vroegere kapel van de 11e eeuw afhankelijk van de abdij van Affigem. Na vele oorlogsschaden en verschillende restauraties kreeg ze in 1999 de rang van basilica minor. Momenteel een Mariaheiligdom en een parochiekerk, sinds meer dan 500 jaar is het een bedevaartsoord met de jaarlijkse processie van « le Grand Tour » en de zegening van de « Wastia ».

De Maca voelde zich eenzaam. Een charmant meisje kwam tot leven volgens de tekeningen van Dominique Pierre en de beeldhouwkunst van Yvon Mattagne. Ze kreeg de naam Crapaute (pad). Men vindt ze, spelend met een pad, aan de rand van een vijvertje in de vorm van een waterlelieblad, aan de achterkant van het Hôtel de l'Escaille.

19 juni 1815: de Franse troepen breken door de Pruissische frontlijn door het oversteken van de Dijle ter hoogte van Limal ; de Fransen nemen de hoogten gelegen ten noordwest van Limal door een weg die naar de Ferme de la Bourse leidt. Bij het vallen van de nacht worden de gevechten kalmer, de soldaten zijn oog in oog. In Waterloo is het over, het is de ondergang!

18 juni 1915: sinds de ochtendstonde, het grootste deel van de Pruissische troepen (40 000 soldaten) gaat van Wavre naar Waterloo doorheen het heuvelachtige landschap tussen de Lasne en de Dijle met als gids de sergeant van Wavre, François Grade. De kanonschoten van de veldslag van Waterloo weerklinken in de verte. En aangekomen aan de Robert kapel, gelegen naast het Bois du Curé, wordt de gids opgehangen. « Vooruit, naar Waterloo, om de reus te vellen! » had generaal Blücher kunnen denken.

Namiddag van 18 juni 1815: naar aanleiding van aandringende berichten van Napoleon, besluit Grouchy de Dijle over te steken, voor Wavre en Bierges, langs de brug van Limal. Hij beveelt generaal Gérard om de brug te Bierges, niet ver van de molen gelegen, te veroveren van de Pruisen. Op deze plaats is de rivier 9 meter breed en de omgeving is erg moerassig. De Fransen onder leiding van generaal Gérard komen uit het Bois du Manil langs het tienne des Français om de Pruisen aan te vallen maar deze houden het tegenoensief op deze zeer strategische plaats. Generaal Gérard wordt van het slagveld verwijderd, hij is aan de borst geraakt.

18 juni 1815: een vuuraanval door de artillerie geplaatst op de hoogten va Aisemont bijvoordbeeld ging vooraf aan de Franse aanval. Een Franse kanonbal bevindt zich in een pilaar van de rechter travee. Wavre kende verschillende branden door felle bombardementen zowel van de Franse troepen als van de Pruissische troepen om zich te verdedigen. Volgens de getuigenissen warden er 80 huizen vernietigd waarvan de meeste gelegen waren in de omgeving van de « Sablon » (nu place Bosch).

Dit discreet gebouw, dat momenteel het OCMW van de stad Wavre huisvest, heeft ook zijn geschiedenis. Het werd als veldhospitaal van het Franse leger tijdens de vechtpartijen van 1815 gebruikt. De chirurgen, een Nijvelaar en een Wavernaar, hebben er vele gewonde soldaten behandeld.