PAZO E TORRE DE LANZOS

Situado na parte máis alta do antigo Castro de  Untia e enfrontando á igrexa gótica de Santiago atópase este exemplo de casa da nobreza medieval. A orixe é unha casa da familia  Vilousaz e  Lanzós que se reconstruíu entre 1620 e 1625 polo mal estado do edificio. Neste edificio exercíase xurisdición criminal e civil. Destaca na fachada o balcón e o escudo do primeiro conde de Maceda, don Alonso  Lanzós Novoa e Andrade.

¿Sabías que Nesta casa viviu Alonso de  Lanzós, un dos líderes da Gran Guerra  Irmandiña?. A Gran Guerra  Irmandiña (en referencia ás milicias urbanas denominadas irmandades) foi unha revolta social que tivo lugar en Galicia entre 1467 e 1469, e foi posiblemente a maior revolta europea de todo o século  XV. Comezou na primavera de 1467 en Galicia, nunha situación de conflito social (fame, epidemias e abusos por parte da nobreza galega) e político (guerra civil en Castela). A Santa Irmandade, xurdida e xustificada por tal situación, tornouse nunha revolta como reacción a un sentimento acumulado de agravio polos males e danos que o pobo recibía dos nobres das fortalezas.

A Torre de  Vilousaz ou  Lanzós é un elemento de defensa e vixilancia da cidade e ademais símbolo de autoridade e poder. Ten planta cuadrangular con cuberta de forma piramidal de madeira. A altura é de 12,5 metros. Á cuberta coñecíaselle como o chapeu e desapareceu no incendio xeral da cidade de 1616. O edificio está hoxe en día restaurado.