Irati-Garaziko goi-ordokitik abiatzen den ibilbide honek ibiltariak Iratiko oihan ederraren ezagutzera daramatza. Oihanean barna igan ondoan, Okabeko kaskoak ikuspegi zabala eskaintzen du Euskal Herriko eta Biarnoko mendien gainera. Harrespilez osatua den nekropolia ikusten ahal da kaskoan; horiek erakusten dute euskal mendietan jendea biziki aspalditik ibiltzen dela. Itzuliaren bigarren partea pago oihanpe basa batetik iragaten da, eta gero Zurzai lepoko zohikaztegien ondotik. Azkenik, oihana luzaz zeharkatzen duen ibilbide baketsuaren ondotik, Irati-Garaziko goi-ordokira helduko zara, non ardiak, behiak eta zaldiak alhan dabiltzan. Etxolan trago bat ere edan daiteke, eta hango erakusketa ikusi.
Etxolaren aitzinean iragan zubia eta segi bidea 1,5 km-tan. Justu-justua erreka iragan ondoan, Pedro mendi-etxeen heinean itzul eskuin izei-zuhaiztian GR10a segituz. Laugune ttipi batera helduko zara igaten segitu aitzin. Ote-larrea iragan ezkerrean, eta sartu berriz oihanean. Iragan argi gune ederra eta ondotik igoera luzea ukanen duzu larre baten erdian.
Igoera lehenik xendra zabal harritsuarekin hasten da eta gero goratasuneko soropilean segitzen du. Joan arrokara buruz, utzi gibelean, eta 50 m urrunago, joan ezker, guti markatua den belar xendratik GR10a eskuinean utziz. Iragan lur azalean gaina agertzen duten harkaitzen artetik, eta erne egon seinaleei tontorreko goi-ordokira heltzeko.
Joan harkaitz handiei buruz eskuinean, iragan haien ezkerretik eta segi kasko belartsu zabalean. Xendra ez da biziki markatua, beraz, erne egon seinaleei. Joan harrespiletara eta itzul gibelera xendra beretik. Bide adarkatzean, igatean hartu zenuen bidexkaren eta GR10aren artean, har ezkerrean GRean. Iragan zaitez kaskoaren petik ezkerrean, eta jauts igoerako malda beretik, beti GRean gaindi. Argi gunera heldu ondoan, utz bidea eskuinean eta joan bidexkatik larrean barna, eta sar oihanean.
Errepidean zoaz eskuin, departamenduko bidegurutzeraino. Ez da auto anitz iragaten bide horretatik, baina egon erne. Itzul ezker errepidean, eta zoaz Etxolara ibilaldiaren bururatzeko.
Ote eta elar larreak bilakaera naturaleko guneak dira oihan ingurumenera buruz. Euskal Herrian sei elar espezie atzematen dira, horien artean Daboecia cantabrica, bakarrik Frantziako hego-mendebaldean atzematen dena. Fauna tipikoa ere bizi da bertan.
Harrespilak burdin aroko hilobiak dira (K. a. 800-300 urte); lurrean zut-zutak sartuak diren harriak dira, zirkuluan ezarriak. Hilobi horren zentroan bada ganbara bat, non erraustu hilaren hondarrak ezartzen baitziren. Harrespilek erakusten dute euskal mendietan jendea biziki aspalditik ibiltzen dela.
Iratiko oihana 17 000 hektarea zabal da, euskal Pirinioetako bi isurkietan banatua. Pagoak dira nagusi, 1 800 m-tik gora izei zuria ere ageri da, eta goratasunean soropilari lekua uzten diote.
Tronçon 1: GR Tronçon2: GR puis PR Tronçon3: PR puis GR Tronçon4: PR Tronçon5: PR
Itzulia
Historikoa
Natura (fauna, flora)