Nafarroa Behereko probintziaren bihotzean zaude, leku gordean! Azkonbegi auzogune xarmagarritik abiatuko zara, haran ttipi baten barne-barnean. Ez huts egin XII. mendekoa den Kartagoko San Zipriano eliza. Hilerrian, XVII. eta XVIII. mendeetako disko formako hilarriak eta Nafarroako gurutzeak ikus daitezke. Bisita egiteko, eskatu giltza kapera baino lehen ezkerrean dagoen azken etxearen jabeari. Ibilbide honek aukera ematen du mendi gainetatik ibilbide ederra egiteko. Ikuspegi zoragarria dago hegoaldean Arbailako mendigunera eta mendebaldean Iparlako lepora!
Abiapuntuko paneletik, joan ehun bat metro gibelera errepidean, eta, gero, joan eskuinera bide harriztatu batetik. Bide honetan 50 m ibili.
Xeila pasatu, hura hestea ahantzi gabe, eta segitu oihanean barna patar eztian gora doan bidexka nagusitik. Xeila pasatu eta 450 m geroago, joan eskuinera oihanetik ateratzen den bidexka ttipitik, eta handik ibili, 200 m.
Bide zabal batera iristean, bidexka utzi. Bide horretan ezkerretik joan, eta 20 m ibili. Ondotik, beste bide bat hartu, eskuinera. 900 m urrunago, hesi baten bazterretik ehunka metro ibili ondoan, joan oihaneko bide zabal-zabal batetik, ezkerretik eta gorantz.
Udazkenean usoa ehizatzen den lepo zabal horretatik, joan eskuineko patarraean gora, usategi handi baterantz. Pixka bat gorago, ez pasatu hesiak, baina saihestu ezkerretik. Hortik ikuspegi oso ederra dago inguruko mendietara. Lepotik 2 km ibili, mendi gainetatik eta hesien bazterretatik.
Ordoki belartsu batean, joan eskuinera, bi hesiren artetik, patar eztian jaisten den bidexkatik. 150 m urrunago, eskuinera jaitsi eta segitu bidexka horretatik. Lehenik, hezegune bat zeharkatu ibarbidean, eta, gero, mendi mazelan 1,5 km ibili. Azkenik, autoz ibiltzeko moduko bide batera iritsi.
Joan eskuinera, Azkonbegiko kaperara eztiki jaisten den eta autoz ibiltzeko moduko bide honi jarraituz.
XII. mendeko kapera hau arkitektura erromanikoaren adibide ona da. Kalostra XVII. mendekoa da eta bere zola hobi harriz osatuta dago. Kanpoaldean, disko formako hilarriak daude, euskal ehorzketa-kulturan ohikoak. Hilarri horiek trapezio bat eta zirkulu bat bata bestearen gainean jartzen dituzte, zendua zerurantz doala irudikatzeko.
Usoak sarean ehizatzeko Euskal Herriko bederatzi tokietarik bat da hau. Sareko ehiza oso teknikoa da. Ehiztarien helburua da usoak sare batean erakartzea, ondotik sare hori erortzen uzteko eta usoak bertan harrapatzeko. Karroteak, xatarrak, abatariak eta abar, bakoitzak bere eginkizuna du usoen hegaldiak desbideratu eta sareetara erakartzeko.
Napoleonen erregealdian, bataila asko izan ziren euskal mendietan. Garai hartan, Napoleonen soldaduek harri idorreko gotorleku ttipiak eraiki zituzten, etsaiengandik babesteko. Hemen, baina, harriak desagertu dira. Aldiz, gotorlekuaren inguruko arroilak oraindik ikus daitezke.
Trait - Balisage directionnel sur supports locaux
Itzulia
Natura (fauna, flora)